17:09, Wo 08-10-2008

Documentaires kijken met collega's en discussiëren over journalistieke dilemma's, wie wil dat nou niet? Vandaag was het jaarlijke documentairefestival van de NOS, News Input.

Ik heb vijf hele interessante docu's gekeken. De eerste was wat mij betreft de minste. Het over een Amerikaanse moslim die zijn baan opzegt om de islamitische slagerij van zijn vader over te nemen.

De tweede was heel indrukwekkend: het verhaal over een Israëlische vrouw die de moeder wil opzoeken van de jonge Palestijnse vrouw die haar dochter in een zelfmoordaanslag opblies.

Het is schokkend om te zien hoe gelijk het verdriet van die twee vrouwen is, maar hoe hun verschillende ideeën ervoor zorgen dat ze elkaar niet helemaal kunnen begrijpen.

De derde was ook wel interessant, die ging over de woordvoerders van twee islamitische groepen in Denemarken ten tijde van de cartoonrel, de één van een politieke partij voor gematigde democratische moslims, de ander spreekt namens 27 moslimorganisaties die opkomen voor de belangen van wat traditionelere moslims.

Het was interessant om het eens vanaf de andere kant te bekijken. Wat mij opviel was de tunnelvisie die de media in de docu tentoon spreiden. Journalisten hebben telkens hun verhaal al klaar in hun hoofd en we laten dat beeld niet meer beïnvloeden door de ontwikkeling van de werkelijkheid om hun geen.

Een collega verwoordde het mooi: als journalist moet je altijd met een open geest en vanuit een oprechte interesse je werk doen. De journalisten die in de documentaire te zien waren, waren zwaar bevooroordeeld. Dat heeft misschien wat te maken met het de cultuur van dat land, het overgrote deel van de bevolking schijnt daar namelijk nogal rascistisch te zijn..

De volgende op de lijst was een film van een zweedse parlementair journalist die de premier van dat land tien jaar lang van tijd tot tijd voor de camera geïnterviewd heeft en van die interviews een documentaire heeft gemaakt.

Het voeren van gesprekken met politici waaruit niet geciteerd mag worden, maar die wel als achtergrondinformatie kunnen dienen blijkt in Zweden heel normaal te zijn. Minder normaal is dat het de premier betreft. En dat de gesprekken opgenomen worden en dat er een documentaire van is gemaakt, dat is helemaal vernieuwend.

Toen de journalist zo'n zes jaar er mee bezig was, kwamen zijn collega-journalisten erachter. Dat werd toen een kleine journalistieke rel, want hij zou door zijn relatie met de premier zijn werk als parlementair journalist niet meer goed kunnen vervullen.

De maker lichtte de docu zelf toe en kon zich dus verweren. Hij vertelde dat het achteraf een storm in een glas water was. Iedere parlementair journalist heeft bepaalde off the record bronnen.

Bovendien wat er nooit informatie bij die direct interessant was voor het nieuws van dat moment. De verhalen van de premier zijn te persoonlijk om op zichzelf interessant te zijn. Pas wanneer we gebundeld worden in een documentaire wordt het interessant om naar te kijken.

De laatste docu die ik heb gezien (eigenlijk was er nog één, maar ik moest mijn trein halen...) ging over een moordzaak in België. Een soort real life CSI, zeg maar. De kijker volgt een Waals politieteam bij het oplossen van een moord.

Jammer genoeg was het alleen deel één van drie en heb ik dus de ontknoping niet kunnen zien (de documentaire eindigde op het klassieke "to be continued...").

Het was verfrissen om eindelijk eens te zien hoe het er nu echt aan toegaat bij dat soort onderzoeken. En die werkelijkheid lijkt in niets op wat je in series ziet. Ik kan niet wachten tot deel twee en drie ergens op televisie uitgezonden wordt!

Toch wel jammer dat ik eerder weg moest, want de laatste docu beloofde ook veel goeds. Het gaat over de ondergang van de LA Times en de vercommercialisering van de media. Maar ik had afgesproken met vrienden, dus ik kon niet echt anders..

Maar het was echt leerzaam, zo'n documentairefestival. Het zette me echt aan het denken over de journalistiek. Ik denk dat ik er volgend jaar weer geen ga..