Wat is Nederland toch een kl!@%W&#%Y!^%teland wat bureaucratie betreft! Laat ik me nader verklaren: deze uitbraak van frustratie is het directe gevolg van de nieuwe aanvraagprocedure voor een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Dat heette vroeger een Verklaring van Goed Gedrag. Maar laat ik bij het begin beginnen.

Een vriendin van me is geëmigreerd naar Curaçao, omdat ze het Nederlandse klimaat en geregelneef van al die op papierwerk kickende ambtenaren helemaal zat was (en wat had ze toch ontzettend gelijk met dat laatste motief). Maar omdat ze niet in Nederland geboren is - ze kwam ter wereld in de Verenigde Staten – heeft ze een kopie van haar geboortecertificaat nodig om een verblijfsvisum te krijgen. En niet zomaar een kopie, maar eentje met een apostille. Een wat? Inderdaad.

Een apostille is in feite een speciale goedgekeurde versie van een document, met een handtekening, stempel, zegel of iets vergelijkbaars. Helaas verzuimden de mensen van het Antillenhuis – wat zoiets is als een ambassade van de Nederlandse Antillen in Nederland – die informatie met haar te delen, dus had ze alleen een normaal geboortecertificaat en een Verklaring Omtrent Gedrag toen ze Nederland verliet.

Eenmaal aangekomen op Curaçao ging ze daar haar visum aanvragen, alleen om haar aanvraag direct om de bovenstaande reden afgewezen te zien worden. Dus regelde zij een geboortecertificaat met apostille en toen dat document was overgevlogen vanuit de VS deed ze een nieuwe poging. Maar wat bleek? De Verklaring Omtrent Gedrag was niet meer geldig. Blijkbaar zit er een houdbaarheidsdatum op die dingen.

Dus ze moest een nieuwe. Meestal vraag je zo'n VOG aan door zelf even naar het gemeentehuis te gaan, maar aangezien dat in Tilburg staat en zij toch echt op Curaçao zit, is die werkwijze enigszins problematisch.

Daar kwam ik in de picture: ze had me gevraagd om even naar het gemeentehuis in Tilburg te gaan om een nieuwe VOG voor haar aan te vragen. Dus vertrok ik dinsdag met goede moed richting het gemeentekantoor in Tilburg. Ik had alles wat ik nodig had – tenminste, dat dacht ik – zoals een getekende machtigingsverklaring en een kopie van haar identiteitsbewijs en dergelijke. Ik verwachtte dan ook binnen een kwartier weer buiten te staan. Maar wat bleek: in hun onmetelijke wijsheid hadden de pennenlikkers van het ministerie van Justitie besloten om de procedure te wijzigen. Iets wat voor 1 mei inderdaad een kwartiertje werk was geweest om aan te vragen kostte mij nu mijn hele vrije dag...

Wat was er dan gewijzigd? Justitie had een nieuw formulier uit de hoge hoed getoverd waarop ook een handtekening nodig is van de instantie die een VOG vereist. Mijn geëmigreerde vriendin zou door deze nieuwe methode dus eigenlijk dat formulier moeten downloaden, naar bureau Vreemdelingenzaken in Curaçao gaan, het daar in laten vullen en ondertekenen en vervolgens dat formulier opsturen naar mij, zodat ik dat ingevulde formulier weer zou kunnen inleveren bij de gemeente, zodat die het vervolgens weer kan doorspelen naar het ministerie van Justitie.

Klinkt omslachtig? Dat is het ook!

In dit geval was er echter een extra complicatie. Zoals de VOG eerder al beperkt houdbaar bleek te zijn, blijkt ook een geboortecertificaat een houdbaarheidsdatum te hebben. Het komt er op neer dat als we de hierboven beschreven weg zouden bewandelen, dan zou ze uiteindelijk wel een VOG hebben, maar geen geldig geboortecertificaat meer. En voordat er een nieuw geboortecertificaat geregeld kan worden, zou het visum voor tijdelijk verblijf verlopen en dan zou ze officieel een illegaal worden…

Deze kwestie moest dus koste wat kost die dag geregeld worden, maar bij de gemeente wist men nog niet het fijne van het nieuwe formulier en ook in de telefoon kruipen met het ministerie leverde – in eerste instantie – niets op, zelfs niet toen ik een zielig verhaal ophing over dat Curaçao illegalen die uitgezet worden vervolgens ook drie jaar lang niet laat terugkeren.

Helaas gaf Justitie geen sjoege: de officiële weg moest bewandeld woorden, met andere woorden: voor de vriendin in kwestie lag het leven van een illegaal in het verschiet, wen er maar aan... Toch had ik het idee dat er ergens een loophole moest zijn in de wet, dus kroop nogmaals in de telefoon.

Na lang soebatten en smeken kwam een reddende helpdesk-engel met de oplossing: bij het aanvragen van een VOG voor een verblijfsvisum (in tegenstelling tot een werkvisum) is geen handtekening nodig, mits je de letterlijke tekst in het wetboek van dat land kan overleggen waaruit blijkt dat een VOG vereist is. Hallelujah! Dacht ik.

Helaas was het inmiddels al halverwege de middag en de afdeling van het Antillenhuis waar je normaal dit soort documentatie vandaan zou kunnen halen, was al gesloten om 12.00 uur. Eigenlijk zou er dan een receptioniste moeten zitten voor overige vragen, maar die nam de telefoon niet op.

Daarop volgde een verwoede zoektocht naar die letterlijke tekst (een medewerker van Justitie: "Nee sorry, u kunt geen folders, brochures of teksten op de website van de overheid van Curaçao daarvoor gebruiken. U moet echt de letterlijke tekst uit het wetboek hebben." Ik: "Aargh!") Om een lang verhaal kort te maken: uiteindelijk wisten we de letterlijke tekst te bemachtigen en ik toog – een uur voor sluitingstijd - haastig naar het gemeentehuis.

Eigenlijk mocht ik daar alleen terecht met een afspraak, maar gelukkig had ik geregeld dat de vriendelijke gemeentemedewerker die mij eerder ook al te woord had gestaan een oogje dicht zou knijpen en die richtlijn even links te laten liggen. Eind goed al goed, zou je zeggen.

Niet dus. Voor 1 mei was een VOG een VOG. Simpel. Maar blijkbaar was Justitie het zat om telkens opnieuw alles te controleren en dus moet tegenwoordig aangegeven worden op het formulier op welke categorieën (of 'Functiegebieden', zoals het op het formulier heet) Justitie moet gaan screenen.

En raad eens wie dat moet aangeven? Juist, het bureau Vreemdelingenzaken op Curaçao. (Ik op mijn laatste restje geduld: "Het was heel fijn geweest als iemand dat eerder vermeld zou hebben.") Dus ik bel weer met Vreemdelingenzaken (daar gaat mijn belbundel), maar wat blijkt: ze hebben daar nog helemaal niets gehoord over een nieuwe aanvraagprocedure voor een VOG, hebben nog de oude formulieren liggen en hebben dus geen enkel idee op welke categorieën gescreend moet worden. (Aargh!!!)

Inmiddels kwamen de collega's van de vriendelijke gemeentemedewerker zich er ook mee bemoeien en zij wisten mij te vertellen dat ik niet eerste was die door de nieuwe procedure in de problemen kwam. Uiteindelijk heb ik samen met de vriendin op Curaçao en de gemeentemedewerkers de 'Functiegebieden' op het formulier aangevinkt die ons wel relevant leken, zoals 'met gevoelige informatie omgaan' en dergelijke (die vriendin is ook journalist, net als ik) en het formulier ingelever. Op hoop van zegen. En nu duimen dat het voor de rest goed gaat…

Vrijdag ga ik bellen met Justitie om te checken of het nu allemaal in orde is. Ik hou je op de hoogte.